Povodom odjeka izjave Eskobara, zamjenika pomoćnika Državnog sekretara SAD o nekim segmentima odnosa NATO i Crne Gore
Umjesto nepotrebno nastalih kontravezi o tome što je američki diplomata tačno izjavio kao i korišćenje tih verzija za političko obračunavanje na domaćem terenu treba nastalo pitanje sagledati na bazi nespornih činjenica i imperativa države da se na ozbiljan i dostojanstven način pozicionira i ponaša na međunarodnom planu.
Drugim riječima na upozrenja o neadekvatnom funkcionisanju državnih organa u okviru sistema NATO - sve to istina saopšteno pozivom na neformalne komentare – zahtijava precizan odgovor crnogorskih državnih institucija.
Zaklinjanje crnogorskih zvaničnika u vjernost NATO savezu umjesto preciznih odgovora na pokrenuto pitanje je krajnje problematično.
Treba na osnovu precizne analize potvrditi navode o neadekvatnom tretmanu infomacija i ukoliko se to utvrdi pokrenuti konkretne odgovornosti u nadeležnim institucijama. S druge strane ukoliko se analizom utvrdi da date ocijene ne odgovaraju istini to treba javno saopštiti stilom zemlje koja drži do svog državnog dostojanstva.
NATO nije ni crkveni Sinod niti neki oblik Kominterne prema kojem treba imati vjerska osjećanja i stanja idolopoklonstva već se radi o organizaciji država više ili manje demokratskog uređenja u kojoj treba govoriti jezikom argumenata.
Tako je i u samom NATO savezu na samitu u junu bilo riječi o pokrenutoj unutrašnjoj debati koja treba da rezultira novom strateškim konceptom koji bi bio usvojen na NATO samitu u Španiji 2022. god.
Sve to koincidira i sa pokrenutom “debatom o budućnosti Evrope” čiji je cilj postizanje tkz. “strateške autonomije”, što je sve sa neizvjesnim rezultatima.
Takođe u junu ove godine tokom susreta Bajden Putin sagledavani su mnogi aspekti odnosa SAD - Rusija gdje je pored konstatacija o “sistemskom rivalitetu” i navođenja serija “ crvenih linija” s obje strane ostavljen prostor za dijaloga o neophodnim strateškim pitanjima.
Nije dobro za Crnu Goru da, umjesto jasnih odgovora o njenom funkcionisanju u međunarodnim organizacijama kao i kompetentnog, u svakom slučaju adekvatnog i s mjerom učestvovanja u oblikovanju novih formi sigurnosnog sistema, na domaćem terenu se odvijaju besplodni, na momente i primitivni rivaliteti koji rizikuju da dodatno degradiraju sliku zemlje.
Tako je partijski predsjednik države, privatni biznismen na budvanskom skupu NATO organizacije, vođen principom “što gore to bolje u zemlji”, s lakoćom opet proglašavao izdajnike zemlje i zapada iz redova izabrane parlamentarne većine.
U svakom slučaju zapadni partneri će znati da sumiraju efekat pomoći pojedinaca pod sjenkama kriminala i partija održive korupcije u njihovoj borbi za zapadne vrijednosti i odbrane od ruskog uticaja.
S druge strane, iz crnogorskih državnih institucija se ni na ovom planu ne reaguje s potrebnim autoritetom državne politike.
Naprotiv, unutrašnji sukobi u vladajućim strukturama, ne rijetko ispod nivoa ozbiljne politike i javnog djelovanja, se neminovno sele na međunarodni položaj i sliku zemlje nedovoljno demokratski konsolidovane i politički zrele države.
Zato je ozbiljan zaokret u funkcionisanju nove vlasti, nakon jednogodišnjeg iskustva neophodan prije svega na unutrašnjem planu, a što je pretpostavka za ozbiljno i dostojanstveno dijelovanje na spoljno političkom planu.
Miodrag Lekić predsjednik DEMOS-a
